Theo kết quả vừa được Bộ Lao động- Thương binh- Xã hội công bố, lương, thưởng tết của người lao động năm nay đều tăng so với năm trước, thậm chí có mức tăng tới 12%; nhưng kết quả này chỉ là thống kê của 3% tổng doanh nghiệp cả nước.
CN Cty may An Phước ngừng việc vì bị giảm tiền thưởng tết. Ảnh: Lê Tuyết
Thực tế, tại địa bàn nhiều tỉnh, thành phố (đặc biệt là TP.Hồ Chí Minh và TP.Hải Phòng) rất nhiều các vụ ngừng việc tập thể, tranh chấp lao động xảy ra vào dịp cuối năm do lương, thưởng tết. Bên cạnh đó, hàng ngàn công nhân không có lương, thưởng tết do doanh nghiệp giải thể, hoặc xin “khất” sang năm sau.
Đình công gia tăng vì thưởng tết
Tại TPHCM, trao đổi với chúng tôi, chị Hoàng Thị M – CN công ty Nissey, KCX Tân Thuận, Q.7 – cho biết: “Ai bảo lương, thưởng tết tăng chứ riêng tại Cty Nissey chúng em dù là DN, CN được xem là có mức thu nhập cao ở TPHCM, nhưng năm nay thưởng tết cũng bị giảm đi gần một nửa”. Vì lương thưởng tết giảm nên trong các ngày 8-9-10.1, khoảng 2.600 CN Cty TNHH Nissey Việt Nam ở 2 xưởng sản xuất đã ngừng việc phản đối. Cụ thể, chiều 8.1, CN được thông báo tiền thưởng tết năm nay chỉ bằng 1/2 năm ngoái (khoảng 2–2,5 triệu đồng) nên toàn bộ CN xưởng 1 đã lãn công, sau đó đình công lan qua cả xưởng 2.
Cũng ở KCX Tân Thuận, gần 300 CN Cty TNHH SoWa VN đã ngừng việc vì lý do Cty tăng lương định kỳ “nhập nhèm” với lương tối thiểu. Tại buổi thương lượng không thành, Cty cũng đã tuyên bố luôn sẽ giảm thưởng khoảng 60% so với năm 2011. Cty TNHH may-thêu giày An Phước sử dụng hơn 3.500 NLĐ làm việc tại 7 chi nhánh, chuyên may veston, jacket, quần áo… Cách đây vài ngày, gần 700 CN ở xưởng KCN Tân Bình ngừng việc, lý do cũng chỉ là bị giảm tiền thưởng nhiều so với năm ngoái vì cách tính và trừ điểm thưởng tết khá oái oăm của Cty.
Tại Hải Phòng, nhiều đơn vị, DN bị đình đốn sản xuất do thiếu vốn, không ký được hợp đồng, sản phẩm tồn đọng… dẫn đến việc trên 800 DN phải ngừng hoạt động, phá sản, chủ DN bỏ trốn. Trên 1.000 DN đóng mã số thuế, 14.800 LĐ bị thiếu việc làm, 8.790 LĐ bị mất việc khiến đời sống hết sức khó khăn.
Cùng với đó, tình hình nợ đọng BHXH của các đơn vị, DN còn khá lớn. Chỉ tính riêng các DN thuộc Vinashin đã nợ BHXH tới 154 tỉ đồng, nợ lương CNLĐ hơn 110 tỉ đồng. Các DN này đã tạm ứng tiền lương đến tháng 12.2012, một số DN mới thanh toán lương đến tháng 5.2012, tổng số LĐ mất việc của Vinashin ở Hải Phòng là 4.561 người.
Theo thống kê chưa đầy đủ của Sở LĐTBXH Hải Phòng, mức thưởng Tết âm lịch năm 2013 của các DN nhà nước nhìn chung vẫn giữ mức ổn định với mức bình quân 2,2 triệu đồng; mức thưởng tết ở khối DN có vốn đầu tư nước ngoài dù cao nhất, với mức bình quân 3,23 triệu đồng thì cũng chỉ bằng 76,9% so với năm 2012. Còn mức thưởng tết thấp nhất vẫn là khối DN dân doanh với mức bình quân 1,35 triệu đồng, chỉ bằng 75% so với năm 2012. Tính mức bình quân chung giữa các khối, mức thưởng là 2,75 triệu đồng, chỉ bằng 88,71% so với năm 2012.
Công nhân Cty may An Phước (TPHCM) ngừng việc vì bị giảm tiền thưởng tết. Ảnh: Lê Tuyết
Nhiều công nhân không có thưởng tết
Bà Nông Kim Nguyệt – PCT LĐLĐ TP.Hải Phòng – nhận xét: Do nhiều DN khó khăn, sản xuất đình trệ nên thu nhập của NLĐ giảm so với năm trước. Thưởng tết cũng thấp hơn, nhiều nơi CN không có thưởng tết. Theo bà Nguyệt, trong các ngày từ 21 – 23.1, LĐLĐ TP.Hải Phòng phối hợp cùng với Sở LĐTBXH đã có đoàn khảo sát tình hình các đơn vị khó khăn trên địa bàn thành phố. 16 đơn vị khảo sát với tổng số hơn 7.500 LĐ thuộc các ngành nghề là đóng tàu, xây dựng, chế biến thủy sản, da-giày, may mặc đã không có thưởng tết, một số nơi có quà tết từ 150 – 500 ngàn đồng.
Nhiều DN trong số này không đóng hoặc đang nợ BHXH. Đơn cử như hơn 1.000 LĐ Cty Cường Thịnh (huyện Thủy Nguyên) do Cty bị dừng sản xuất, khiến toàn bộ NLĐ nghỉ việc không có lương; 350 CN của Cty chế biến thủy sản xuất khẩu do Cty thua lỗ, nên chỉ được hưởng lương trên 1 triệu/người. Cũng tương tự, 11 DN thuộc KCN Đồ Sơn với khoảng trên 3.000 LĐ làm cho các DN Đài Loan, Trung Quốc hầu hết không được thưởng tết.
Còn tại TPHCM, không những lương, thưởng tết giảm mà nhiều CN còn không có lương, thưởng tết. Theo công bố của Ban quản lý các KCN-KCX TPHCM (Hepza) tính đến gần cuối tháng 12.2012, mới chỉ có khoảng 160 DN có báo cáo về tình hình thưởng tết, còn gần cả ngàn DN khác thì vẫn chưa đả động gì đến chuyện này; trong đó, có gần 300 DN có vốn đầu tư nước ngoài chưa báo cáo thưởng tết vì còn đợi ý kiến của các ông chủ người nước ngoài. Trong khi đó, theo công bố của Sở LĐTBXH TPHCM ngày 28.12.2012, cũng mới chỉ gần 1.000 DN công bố thưởng tết.
Tết đã gần kề, nhưng khoảng 50 CN Cty Korea Fine Chemical (100% vốn Hàn Quốc, huyện Củ Chi, TPHCM, chuyên sản xuất, chế tạo khuôn mẫu đế giày) đang hết sức lo lắng, đến giờ này BGĐ vẫn chưa công bố thưởng tết. Năm 2012, Cty buộc phải cắt giảm 88 lao động, 50 lao động còn lại làm việc trong trạng thái bất an. Việc làm còn không biết có giữ nổi, huống hồ là thưởng tết – chị Hương, một CN lâu năm- chua chát.
Tại quận 6, Cty CP đầu tư xây dựng 6, Cty CP nhà hàng Hồng Quân, Cty Minh Việt Long không có khả năng thưởng tết cho CN vì làm ăn khó khăn. Cty Việt Start, huyện Củ Chi dự kiến không có khả năng trả thưởng đúng hạn cho CN, xin “nợ” đến tháng 3.2013 mới trả.
Tại Q.Bình Tân, Cty Sun Glory đang có kế hoạch sẽ cho gần 50 CN của mình nghỉ việc ngay trước Tết Nguyên đán. Trên địa bàn Q.Bình Thạnh, có DN cũng đang có kế hoạch cho gần 40 CN nghỉ việc vào đúng dịp Tết âm lịch.
Ngay cả Ngân hàng Techcombank – một ngân hàng mà năm 2012 co mức thưởng ”khủng” thì năm nay Tổng giám đốc cũng vừa phải có tâm thư gửi nhân viên thông báo không có thưởng tết, đề nghị nhân viên chia sẻ.
Theo báo LĐ
